Met het veranderende klimaat moeten we steeds meer maatwerk leveren om het onze dieren zo aangenaam mogelijk te maken. Er zijn een aantal zomers geweest met extreem hoge buitentemperaturen en daarop heeft men moeten anticiperen. Veel mensen schaften voor zichzelf een airco aan, en voor hun dieren zijn veehouders innovatief geweest door die bijvoorbeeld via verneveling verkoeling te bieden.
Een temperatuur van boven de 25-27 graden Celsius en een ademhalingsfrequentie van boven de 50 zijn indicaties voor hittestress bij varkens. Andere signalen zijn het proberen uit elkaar te gaan liggen, het liever op de roosters liggen voor verkoeling, meer hijgen, minder vreten en meer drinken.
Varkens kunnen maar op twee manieren de effecten van hittestress verminderen: door het verhogen van de warmteafgifte en het verlagen van de productie van lichaamswarmte. De warmteafgifte verhogen varkens door met hun lichaam plat op de vloer te gaan liggen. Hierdoor vergroten ze het lichaamsoppervlak om de warmte kwijt te geraken. Ze raken ook warmte kwijt door te hijgen; Door het hijgen verliezen ze warmte via verdamping van water uit de longen. Varkens kunnen niet zweten! Het verlagen van de warmteproductie bewerkstelligen de dieren door minder te gaan vreten, meer te gaan drinken en door minder te bewegen.
Tips om hittestress te verminderen zijn
Buiten:
Verkoeling aanbieden via verneveling bij de luchtinlaat. Dit kan via nostrils of watergordijn. Verder zijn sprinklers op de daken een uitkomst. We zien ook vaak dat daken wit gekalkt worden en dat ramen met directe zoninlaat verduisterd worden.
Binnen:
• In de kraamhokken controleren of de zeugen een nippelopbrengst hebben van 3 l per minuut. Extra water geven rond het werpen.
• Op tijd de biggenlampen boven de nesten uitdoen om te voorkomen dat er extra warmte via straling bij de zeug komt. Desnoods de vloerverwarming uitdoen.
• De zeugen in de koelere periode van de dag voeren. Op bedrijven met brij het ds-gehalte verlagen met 1 à 2%.
• Op bedrijven met het frisse-neuzensysteem de valpijpen controleren of er voldoende frisse lucht uit komt en de doppen of haarnetjes eraf halen!
• In de dekstal de spermabox controleren of de temperatuur niet boven de 19 graden Celsius komt, optimaal is 17 graden Celsius.
• In de dragende zeugenstal moet de nippelopbrengst 2,0 l per minuut zijn;
• De nippelopbrengst van de gespeende biggen moet gemiddeld 0,8 l per minuut zijn.
• Bij de vleesvarkens moet de nippelopbrengst gemiddeld 1,0-1,5 l per minuut zijn.
• Pas op met wei- of nippelvoedering. Die kan veel zout bevatten en aanleiding geven tot zoutintoxicatie!
• Probeer bij de vleesvarkens een constante voeropname te bewerkstelligen. Een jojo-effect is een risicofactor voor het optreden van acute PIA- verschijnselen.
• Probeer de vleesvarkens vlot te leveren om de warmteproductie in het hok te verminderen.
Algemeen:
• Check het alarm!
• De ventilatoren moeten bij extreem hoge temperaturen 100 procent van de capaciteit kunnen draaien.
• Zorg voor rust en regelmaat. Stel desnoods vaccinaties een aantal dagen uit.
• Overleg met de voerleverancier welk voer te gaan voeren. Voor de hoogdragende zeugen wordt voer aangeboden met meer vet om toch met minder kg voeropname de benodigde energie binnen te krijgen. Extra kern in het voer om voldoende vitaminen en mineralen binnen te krijgen bij verminderde voeropname.