Sinds 2007 is het Afrikaanse varkenspest-virus zeer nadrukkelijk aanwezig in Europa/Azië. In een aantal landen bijvoorbeeld, zoals in China, heeft dat destijds desastreuze gevolgen gehad. Via Georgië en Rusland is het Polen binnengekomen en verspreidde daarna verder: Duitsland, Roemenië, Kroatië, Bosnië, Servië etc. Ook een aantal landen zijn inmiddels weer vrij: België en Tsjechië. Afgelopen jaar zijn er in Duitsland nog weer 3 regio’s bijgekomen waar wilde zwijnen zijn gevonden die besmet bleken met Afrikaanse Varkenspest. Tegen de Poolse grens en dus uit Polen. In februari is er rondom het punt waar de Mainz in de Rijn stroomt Afrikaanse varkenspest bij wilde zwijnen gevonden. En helaas ook aan de westkant van de Rijn die de zwijnen zijn overgestoken. Hier zijn al meer dan 1000 gevallen gevonden.
In juni 2025 is er ook een uitbraak begonnen in Sauerland. 150 kilometer van de Nederlandse grens. Deze stam van het virus is sterk verwant aan een stam uit Zuid Italië. Ongeveer 2000 kilometer verderop. Daar zijn inmiddels 57 besmettingen gevonden. Het wordt overgebracht door rauw vlees wat besmet is met Afrikaanse varkenspest en kan dus over enorm afstanden verspreid raken met behulp van de mens. In Duitsland zijn voornamelijk wilde zwijnen besmet geraakt.
Risico’s voor insleep liggen dus met name bij wilde zwijnen die zich langzaam verplaatsen en via besmette materialen zoals varkensvlees.
In Nederland zijn er drie leefgebieden voor wilde zwijnen. De Veluwe in Gelderland en in Limburg Meinweg en Meerlebroek. Als alleen daar de wilde zwijnen voor zouden komen was het nog te overzien. Echter buiten deze gebieden zitten ook wilde zwijnen. In 2024 werden in Overijssel 30 wilde zwijnen geschoten, in Brabant 800 en in Limburg buiten de leefgebieden in 2023 1200.
Als in Duitsland Afrikaanse Varkenspest kan ontstaan onder wilde zwijnen dan kan dat hier ook. De ziekte is vaak langer aanwezig voordat het ontdekt wordt. Het is wel besmettelijk maar een besmetting verspreidt zich niet snel.
Blijf er daarom alert op dat je externe biosecurity klopt. Ontsmettingsbak buiten de stal. Niemand die zomaar naar binnen kan. Goede scheiding vuile weg schone weg. Bij biologische varkens zou je eigenlijk een extra hekwerk op een aantal meters van je stal moeten maken. Maak andere erfbetreders op insleep-gevaren attent. Daarbij hoort ook het instrueren van personeel hoe besmettingen worden overgebracht. Indien er aanwijzingen zijn dat zwijnen zich buiten de drie aangewezen leefgebieden bevinden, meld dit bij bv faunabeheer.
Spanje is ooit in 1960 besmet geraakt en deze uitbraak heeft tot 1995 geduurd. Dit was in een tijd dat mensen minder reisden. In Sardinië heeft het zelfs tot vorig jaar bij wilde zwijnen gecirculeerd vanaf die uitbraak rond 1960. Mede door de manier waarop het virus doorgegeven wordt tussen wilde zwijnen van gebied tot gebied is het onwaarschijnlijk dat we snel van deze ziekte in Europa verlost zijn.
Laten we alert blijven en zorgen dat het virus niet een varkensbedrijf op kan komen.
Via onderstaande link kunt u de verspreiding van AVP in Europa in de gaten houden.
- Blauw: Geen AVP, wel bufferzones met risico op uitbraak
- Roze: AVP bij alleen wilde zwijnen
- Rood: AVP bij varkenshouderij, met of zonder besmette wilde zwijnen
